4 loại thuốc điều trị loãng xương hiện nay: Cách sử dụng, Liều dùng

Việc dùng thuốc điều trị loãng xương là một trong những phương pháp đem lại hiệu quả cao dành cho người bệnh. Tuy nhiên, quá trình sử dụng bắt buộc phải tuân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để tránh tối đa tác dụng phụ và các vấn đề không mong muốn.

Chỉ định sử dụng thuốc điều trị loãng xương

Thuốc điều trị loãng xương được chỉ định sử dụng cho những người có kết quả kiểm tra mật độ xương với điểm T từ -2,5 trở xuống (chẳng hạn như -3,3 hoặc -3,8), được chẩn đoán loãng xương. Ngoài ra, những trường hợp giảm mật độ xương có kèm theo yếu tố nguy cơ cao vẫn có thể dùng nếu bác sĩ tư vấn. Tuy nhiên, để biết chính xác liệu cơ thể có đủ điều kiện để sử dụng thuốc điều trị hay không, người bệnh sẽ phải trải qua quá trình đánh giá từ công cụ y khoa. Kết luận đưa ra sẽ dựa trên kết quả về mật độ xương và yếu tố nguy cơ. (1)

Đối với các nguồn thực phẩm bổ sung, mặc dù không được quy định chi tiết như thuốc kê đơn nhưng điều này không đồng nghĩa với việc luôn luôn an toàn cho tất cả người dùng. Chẳng hạn, những chất bổ sung Canxi từ thực vật, tảo,… được bác sĩ yêu cầu sử dụng để tăng cường sức khỏe cho xương khi cơ thể không thể tự tổng hợp qua chế độ ăn thông thường. Hàm lượng được khuyến nghị là từ 1.000 – 1.200 mg/ngày. Tuy nhiên, việc tiêu thụ nhiều hơn mức này hoàn toàn không giúp xương khỏe hơn, ngược lại còn làm tăng nguy cơ sỏi thận, táo bón và tích tụ Canxi trong máu.

Tương tự đối với các loại thực phẩm chức năng bổ sung Vitamin D, người sử dụng cũng cần tuân theo chỉ định cụ thể sau khi kiểm tra nồng độ chất trong máu. Thực tế, Stronti được quảng cáo là hữu ích đối với bệnh loãng xương nhưng chưa bao giờ được chấp thuận tại Mỹ. Một phiên bản kê đơn của Strontium Ranelate xuất hiện nhưng ngay sau đó bị loại bỏ ra khỏi thị trường do tác dụng phụ nghiêm trọng.

Vì vậy, dù thuốc kê đơn điều trị loãng xương hay thực phẩm chức năng, khi sử dụng, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Mục đích chính nhằm để hiểu rõ về lợi ích mang lại cũng như các rủi ro có thể gặp trong quá trình dùng.

Loãng xương uống thuốc gì?
Hiện nay, thuốc điều trị loãng xương rất đa dạng. Người bệnh cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ để lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của mình. (2)

Bisphosphonates
Bisphosphonates là thuốc loãng xương dành cho phụ nữ sau mãn kinh, người già, nam giới thuộc nhóm nguy cơ (nghiện rượu bia, thuốc lá,…), có tác dụng ức chế quá trình hủy xương (nên còn được gọi là Thuốc chống hủy xương). Nhóm thuốc này có nhiều lựa chọn, chế độ sử dụng và nhãn hiệu khác nhau. Cụ thể gồm:

Alendronate: Fosamax®, Fosamax Plus D®, Binosto®.
Ibandronate: Boniva®.
Risedronate: Actonel®, Atelvia®.
Axit zoledronic: Reclast®.
Các tác dụng phụ có thể xảy ra của Bisphosphonates bao gồm một số triệu chứng giống như cúm (sốt, nhức đầu), ợ chua và suy giảm chức năng thận. Thậm chí, dấu hiệu nghiêm trọng hơn là hoại tử xương hàm, gãy xương đùi do chấn thương thấp,… Nguy cơ xảy ra những triệu chứng này sẽ tăng lên khi dùng thuốc kéo dài trên 5 năm.

Hormone và liệu pháp liên quan đến hormone
Nhóm này bao gồm Estrogen, Testosterone và chất điều biến thụ thể Estrogen chọn lọc Raloxifene (Evista®). Cụ thể như sau:

Liệu pháp Estrogen: Bên cạnh khả năng bảo vệ, điều trị loãng xương, liệu pháp Estrogen còn có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ. Tuy nhiên, tác dụng phụ là làm tăng nguy cơ ung thư vú và sự phát triển của các cục máu đông.
Liệu pháp Testosterone: Liệu pháp này được sử dụng cho đàn ông có lượng hormone Testosterone thấp, giúp tăng mật độ xương, điều trị loãng xương và đem đến một số lợi ích khác cho sức khỏe.
Raloxifene: Raloxifene có dạng viên nén, hoạt động tương tự như Estrogen với xương. Bên cạnh tác dụng điều trị loãng xương, liệu pháp này còn được dùng để làm giảm nguy cơ ung thư vú ở một số phụ nữ.
Ngoài ra, Calcitonin-salmon (Fortical® và Miacalcin®) là một loại hormone tổng hợp, có tác dụng làm giảm nguy cơ gãy xương sống. Hormone có thể đưa vào cơ thể bằng đường tiêm hoặc hít trực tiếp qua mũi. Một số tác dụng phụ được ghi nhận gồm: chảy nước mũi, chảy máu cam (đối với dạng hít), phát ban, đỏ mặt (đối với dạng tiêm) và nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn. Do đó, Calcitonin-salmon không được khuyến khích là lựa chọn đầu tiên.

Thuốc sinh học
Denosumab (Prolia®) là sản phẩm được sử dụng dưới dạng tiêm sáu tháng một lần cho phụ nữ và nam giới. Thuốc là lựa chọn thay thế khi các phương pháp điều trị khác không thành công.

Denosumab (Prolia®) có thể sử dụng được ngay cả trong trường hợp suy giảm chức năng thận. Tuy nhiên, một số tác dụng phụ nghiêm trọng cũng được ghi nhận như nhiễm trùng, tổn thương xương đùi, xương hàm,…

Thuốc tăng tạo xương
Những sản phẩm này đem đến nhiều tác dụng có lợi đối với người bị loãng xương. Trong đó, ba loại đã được phê duyệt gồm:

Romososumab-aqqg (Evenity®): Sản phẩm đã được chấp thuận sử dụng cho phụ nữ sau mãn kinh đối mặt với nguy cơ gãy xương cao. Người bệnh sẽ được tiêm hai mũi với thời hạn 1 năm.
Teriparatide (Forteo®) và Abaloparatide (Tymlos®): Đây là hai loại hormone tuyến cận giáp, được đưa vào có thể bằng đường tiêm và dùng hàng ngày trong 2 năm.
Đối với sản phẩm này, sau khi ngưng dùng, lợi ích cũng sẽ biến mất, do đó người bệnh sẽ cần dùng đến một loại thuốc điều trị khác. Điều này giúp đảm bảo duy trì sự phát triển của xương mới.

Nên sử dụng thuốc loãng xương trong bao lâu?
Bisphosphonates là loại thuốc chữa loãng xương phổ biến nhất, thường được dùng trong ít nhất từ 3 – 5 năm. Sau đó, bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố nguy cơ để xác định xem người bệnh có cần dùng tiếp hoặc đổi sang thuốc mới hay không. Những tác dụng phụ do Bisphosphonates gây ra cũng đã được ghi nhận, trong đó hai triệu chứng nghiêm trọng nhất là: (3)

Hoại tử xương hàm
Viêm thực quản
Hai biến chứng này rất hiếm gặp, tuy nhiên để hạn chế tối đa nguy cơ mắc phải, bác sĩ sẽ khuyến nghị người bệnh ngưng dùng Bisphosphonates sau 3 – 5 năm. Con số này có thể thay đổi dựa vào mức độ loãng xương nặng hoặc nhẹ.

Một vài lưu ý khi sử dụng thuốc điều chữa loãng xương và thực phẩm bổ sung